Live Boricua
Leven als Boricua: mijn magische zoektocht naar mijn Puerto Ricaanse wortels
Ik heb mijn grootvader nooit gekend en daardoor zijn er geen verhalen die direct uit zijn mond tot mij zijn gekomen. Toch voel ik een diepe, bijna mysterieuze roep naar het eiland waar hij vandaan kwam. Live Boricua is voor mij geen traditie die van generatie op generatie werd doorgegeven, maar een fluistering in mijn ziel. Een uitnodiging om mijn erfgoed zelf te ontdekken, om het te eren, te herinneren en te voelen in elke vezel van mijn zijn.
Soms voelt het alsof er iets in mijn botten trilt, een deep bone tattoo die wakker wordt als ik lees over Puerto Rico en de Taino, het oorspronkelijke volk van het eiland. Het is een oerkracht die ik niet met woorden kan vangen – alsof mijn lichaam zich herinnert wat mijn hoofd nog aan het leren is.
Wat betekent het om “Live Boricua” te zijn?
Live Boricua is voor mij meer dan een cultuur of een afkomst. Het is een gevoel, een ritme, een manier van zijn. Langzaam ontdek ik de lagen ervan, alsof ik een verborgen melodie hoor die altijd al in mij aanwezig was:
Gemeenschap en samenhorigheid
Ik leer dat in Puerto Rico familie, verbondenheid en het samen vieren van het leven heilig zijn. Ook al voel ik dat niet altijd direct in mijn eigen familiegeschiedenis, het opent mijn hart en nodigt me uit om die energie zelf te belichamen.Muziek, dans en eten
Wanneer ik naar traditionele muziek luister, de trommels hoor en de dansen zie, gebeurt er iets in mij. Ik heb deze gerechten nog niet zelf gemaakt, maar als ik denk aan mofongo of arroz con gandules, ruik ik bijna de geur van een thuis dat ik nog nooit heb gekend, maar toch herken. Het zijn poorten naar een herinnering die verder gaat dan dit leven.Trots op je roots
Trots zijn op waar je vandaan komt, zelfs als je die oorsprong nog maar net begint te ontdekken, is een krachtige daad. Ik duik in de geschiedenis en cultuur van Puerto Rico en voel daardoor langzaam meer verbinding met mijn grootvader, met het eiland, met het bloed dat door mij stroomt.Passie en levensvreugde
Live Boricua gaat ook over een levenshouding: het leven vieren, het mooie zien, dansen met wat is, en ruimte maken voor passie en plezier. Dat is iets wat ik bewust in mijn dagelijks leven wil verweven, als een ode aan alles wat ik ben en nog word.
Boricua is een spirit, een smaak en een ritme
Wat mij diep raakt is deze omschrijving:
“Boricua is a spirit, flavor, and rhythm that you can only find in one place on earth – Puerto Rico. It’s a state of mind and a way of life, embodied by our proud, passionate people, that you’ll feel in every part of our island.”
Ik herken dit. Ik voel dit. Ik wil dit eren en herinneren. Ook al ben ik nog nooit op het eiland geweest, het idee dat Boricua meer is dan een plek – dat het een spirit, een gevoel, een ritme is – resoneert tot in die deep bone tattoo. Het is alsof mijn ziel zegt: dit ben jij ook.
De vergeten sjamanistische wortels van Europa
Hoewel het woord ‘sjamanisme’ afkomstig is uit Siberië, worden veel Europese tradities daar tegenwoordig onder geschaard.
Wat betekent het woord Boricua?
Het woord “Boricua” is geen direct vertaalbaar woord in het Nederlands, maar het heeft wel een diepe, cultureel beladen betekenis.
Boricua verwijst naar iemand van Puerto Ricaanse afkomst. Het woord komt van Borikén of Borinquén, de oorspronkelijke Taíno-naam voor het eiland Puerto Rico. In de moderne cultuur wordt Boricua met trots gebruikt door Puerto Ricanen — op het eiland én in de diaspora — als een identiteit die verder gaat dan nationaliteit alleen.
Een mogelijke vertaling in context zou zijn:
“Boricua” = “Puerto Ricaan(se)” of “iemand met Puerto Ricaanse roots”
Maar mét de culturele lading erbij: “Echte Puerto Ricaan(se)” of “proud Puerto Rican”
Er is dus geen één-op-één vertaling. Het gaat bij Boricua vooral om een gevoel van trots, afkomst en verbondenheid met de cultuur en de spirit van Puerto Rico.
Proef de spirit van Puerto Rico
Wie de ziel van Puerto Rico wil voelen, kan haar niet alleen in muziek of verhalen vinden, maar ook in de smaken die generaties lang zijn doorgegeven. Elke hap draagt een stukje geschiedenis, een echo van het eiland.
Ik heb deze gerechten zelf nog niet gemaakt, maar ze staan hoog op mijn lijst om mijn roots nog dieper te leren kennen. Ik stel me voor hoe de geur van gebakken bakbananen of versgemaakte sofrito mijn keuken vult en me dichterbij het eiland brengt dat ik nog niet met eigen ogen heb gezien. Het lijkt me een manier om Live Boricua letterlijk te proeven, om even een brug te slaan tussen hier en daar.
Dit zijn twee authentieke recepten die ik binnenkort wil proberen:
Mofongo (voor 2 personen)
Ingrediënten:
3 groene bakbananen (onrijpe plátanos)
2 teentjes knoflook
50 g chicharrón (of spek als alternatief)
Zout naar smaak
Plantaardige olie om in te frituren
Optioneel: bouillon of knoflooksaus, gekookte garnalen, kip of stoofvlees
Bereiding:
Schil de bakbananen en snijd ze in plakjes.
Verhit olie en frituur de bakbananen tot goudbruin (4–5 minuten per kant). Laat uitlekken.
Plet de knoflook met wat zout in een vijzel.
Voeg de gefrituurde bakbananen en chicharrón toe en stamp alles samen tot een stevige, grof gemengde massa.
Vorm tot een bal of serveer in een kommetje.
Serveer met bouillon of saus en eventueel een eiwit naar keuze.
Arroz con Gandules (voor 4 personen)
Ingrediënten:
250 g rijst
200 g gandules (duivenerwten – verkrijgbaar in blik)
80 g spek of gezouten varkensvlees
2 el sofrito (zie onder)
1 el tomatenpuree
1 tl paprika of annatto-poeder
8–10 groene olijven en/of kappertjes
½ bouillonblokje (kip of groente)
500 ml water
Zout en peper naar smaak
Snelle sofrito: ½ ui, ½ groene paprika, 2 teentjes knoflook, 1 tomaat, verse koriander – alles fijnhakken of pureren.
Bereiding:
Bak het spek in een pan tot het knapperig is.
Voeg de sofrito, tomatenpuree en annatto toe en laat 2–3 minuten fruiten.
Voeg de gandules, rijst, bouillon, water en olijven/kappertjes toe.
Roer door, breng op smaak en laat koken op middelhoog vuur.
Dek af zodra het water verdampt is en laat 20 minuten op laag vuur staan.
Roer voorzichtig los met een vork en serveer warm.
Wanneer ik ze straks maak, weet ik dat ik niet alleen de smaken van Puerto Rico proef, maar ook een stukje van mijn eigen verhaal. Het zal voelen als een klein ritueel – een manier om de spirit van Boricua in mijn dagelijkse leven uit te nodigen, nog voordat ik ooit voet zet op het eiland zelf.
Mijn magische reis
Mijn zoektocht is nog pril, maar ze is levend en helend. Zonder directe herinneringen of verhalen van mijn grootvader vind ik mijn weg via boeken, muziek, cultuur en de trots die veel Puerto Ricanen delen. Het voelt als een heilige ontdekkingstocht, een pad dat stukje bij beetje mijn afkomst meer zichtbaar maakt, niet alleen in woorden maar in een diep weten.
Ik ben nog niet op Puerto Rico geweest, maar ik weet dat Live Boricua leven betekent met hart en ziel, met ritme en magie. Elke stap die ik zet brengt me dichter bij wie ik ben en waar ik vandaan kom. Mijn hoop is dat deze reis mijn verbinding met mijn wortels versterkt en me tegelijk leert de rijkdom van alle voorouders in mij te eren.
En misschien, op een dag, zet ik voet op het eiland en herken ik wat mijn botten al zo lang fluisteren.
Een zachte belofte aan mijn voorouders
Ik draag jullie in mijn adem, in mijn huid, in mijn hart.
Ik volg het ritme dat in mijn botten zingt, het lied dat jullie ooit zongen.
Ik zal Puerto Rico eren, ook al ken ik haar nog niet met mijn ogen,
want mijn ziel kent haar al eeuwenlang.
Ik beloof te luisteren.
Te herinneren.
Te leven als Boricua, met trots, met liefde, met open handen.
Bronnen:
